Việt Nam sẽ loại trừ hoàn toàn chất HCFC
Việt Nam sẽ loại trừ hoàn toàn tiêu thụ các chất HCFC vào năm 2030 theo quy định của Nghị định thư Montreal.
Chất HCFC được dùng trong các cơ sở làm máy lạnh, điều hòa
Đó
là khẳng định của Phó Cục trưởng Cục Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí
hậu Nguyễn Khắc Hiếu (Bộ TT&MT) tại buổi Kỷ niệm 25 năm Nghị Định
thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ozon và Ngày quốc tế bảo vệ
tầng ozon, tổ chức tại TP.HCM chiều 16/9.
Nghị định
thư Montreal được ký năm 1987 và được biết đến là Hiệp ước quốc tế có
nhiều thành viên tham gia nhất, nhằm ngăn chặn việc sử dụng các chất
chlofleorocarbon (CFC) và các chất hydrochlorofluorobon (HCFC), các chất
khí có gốc clo làm giảm suy giảm tầng ozon – lá chắn bảo vệ trái đất
chống lại các tia cực tím có hại từ mặt trời.
Hiệp
ước này đã làm tròn “nhiệm vụ” của mình trong hơn hai thập kỷ có hiệu
lực, với kết quả loại trừ toàn bộ các chất CFC, halon, CTC trên toàn thế
giới, ngoại trừ một lượng nhỏ được sử dụng trong nghiên cứu khoa học và
sản xuất thuốc hen. Các nước sản xuất CFC, halon và CTC đã đóng cửa các
nhà máy sản xuất các chất này.
Theo đánh giá của
các nhà khoa học trên thế giới nếu không có Nghị định thư này, thế giới
có thể phải đối mặt với sự tăng thêm 20 triệu ca ung thư da và 130 triệu
ca đục thủy tinh thể, chưa kể đến tác hại do tia cực tím gây ra cho hệ
thống miễn dịch của con người tác động tiêu cực đến đa dạng sinh học và
sản xuất nông nghiệp.
Tuy nhiên, chất HCFC vẫn đang
tồn tại ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Vì vậy, các
bên tham gia Nghị định thư Montreal đang đối mặt với thời hạn cuối cùng
của việc tuân thủ đang tới, các nước đang phát triển phải ngưng mức tiêu
thụ và sản xuất vào ngày 1/1/2013, loại trừ 10% vào năm 2015 và 97,5%
vào năm 2030.
Tại Việt Nam, HCFC-22 là môi chất lạnh
được ưa dùng trong các hệ thống và cơ sở làm lạnh, đặc biệt đối với các
doanh nghiệp vừa và nhỏ. Để loại trừ HCFC, Bộ TN&MT với sự hỗ trợ
của Ngân hàng Thế giới đã xây dựng “Kế hoạch quản lý loại trừ các chất
HCFC của Việt Nam”. Trong đó có 12 doanh nghiệp Việt Nam được hỗ trợ.
Kế
hoạch này dược chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 từ 2012 đến 2016 cần
khoảng 10 triệu USD để loại trừ khoảng 2.500 tấn HCFC và polyol trộn lần
HFFC. Giai đoạn 2 từ 2017 đến 2040, sẽ cần khoảng 15 triệu USD để loại
trừ hoàn toàn việc sử dụng HCFC ở Việt Nam theo như lộ trình mà Nghị
Định Montreal đã đặt ra.
Song, theo ông Lương Đức
Khoa, đại diện Bộ TT&MT cho rằng, 12 doanh nghiệp này sẽ phải đối
mặt với khó khăn lớn nhất là giá thiết bị chuyển đổi và giá nguyên liệu
mới thay thế cho HCFC còn khá cao, dẫn tới giá thành sản phẩm tăng, phần
nào làm giảm khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
Nhưng
bù lại, mỗi doanh nghiệp sẽ hưởng từ 0,5 – 1 triệu USD tiền chuyển đổi,
tùy thuộc vào mức độ sẵn sàng chuyển đổi của các doanh nghiệp. Hơn nữa,
sau khi chuyển đổi, các doanh nghiệp có thể mở rộng được thị trường
xuất khẩu tại các nước châu Âu, Mỹ, là những nước đã cấm nhập khẩu các
sản phẩm trực tiếp, gián tiếp chứa HCFC trong quá trình sản xuất.
Thúy Ngà